Bir dəqiqə, bəlkədə bütün bunların hamısı ilə razısınız, amma, sadəcə sizin bir probleminiz var:

1. doğuşdan fərqlisiniz siz,
2. qavrama, anlama, 
3. konsantrasya olma probleminiz var,
4. hətta məktəb illərində də, digər uşaqlardan daha zəif idiniz? Sizə o zaman professordan bir xəbərim var. 

Riyazıyyat adətən ən çox qorxulan, ən çətin sahə  olaraq qəbul edilibdir, həm də, bütün dünyada. VƏ bu sahədə uğurlu olan insanların doğuşdan, buna uyğun dünyaya gəldikləriini, beyinlərinin fərqli işlədiyini düşünən, buna inanan milyonlarca insan var. 

Gəin görək professor bu mövzuda nə deyir və bundan sonra dərsimizi alaq və yolumuza fərqli bir baxışla davam edək. 

“Insanlarda riyaziyyat elmi haqqında çox məşhur bir önyarqı, inanc var. İnsanların doğuşdan, dünyaya gəliklərində riyaziyyat sahəsində uğurlu olacaq və ya, uğursuz olacaq şəkildə doğulduqlarına inanırlar. Yəni insan ya, yaxşı riyaziyyatçı olaraq doğulur, ya da, yox.  Amma, bu doğru deyil. Biz, bütün riyaziyyatçılar üçün,  bu sahə çətindir. Biz digərlərindən fərqli olaraq, qarşımızdakı riyaziyyat məsələlərini, teoremlərini, problemlərini həll edərkən daha az mübarizə aparırırq deyə bir şey yoxdur. Sadəcə olaraq biz bu mübarizəni idarə edə bilirik. Biz bilirik və hazırıq bu mübarizələrlə daha geniş miqyasda məşğul olmağa. Biz lazımlı qətiyyəti özümüzdə bu keçmiş illər ərzində çətinliklə formalaşdırmışıq.”

Daha çox uzatmayacağam, yəqin ki, professorun bu son dedikləri, bir çox sualımıza əla cavab verir. 

Bunu deyən kimdir, bəli hazırdakı  sahəsinin ƏN lərindən biri olan bir professor, yəni hansısa sıradan bir insan deyil buna görə də, hərhalda dedikləri üzərində düşünməyə dəyər hərhalda. Mütləq qəbul edin, razılaşın demirəm sadəcə düşünün. 

Nəyi düşünməliyik?

Etmək istədiyimiz, reallaşdırmaq istədiyimiz nədir, nələrdir və bunları “niyə hələ də, edə bilməmişəm?” sualı üzərinə düşünməyə. Yəni, bu suala verəcəyimiz cavablar arasında yuxarıdakı vurğuladığım səbəblər vəya onlara bənzər nələr deyiriksə o zaman ikinci dəfə sorğulayaq özümüzü.

 Sahəsində bir insanın yüksələ biləcəyi ən yüksək zirvəyə çıxmış bir insan həm də, ən çətin sahələrdən biri olan bu sahədəki uğurunu qeyri-adı, doğuşdan verilmiş bacarıqlara, istedadlara deyil də, birbaşa zəhmətə, əməyə, disiplinə bağlayır bununla əlaqələndirir.

Sən indi, sadəcə qonşudakı hansısa dayının, xalanın, ya da, hansısa qohumun bu sənlik deyil, bacarmazsan, ya da, özünün mən bucür çətin işlərin öhdəsindən gələ bilmərəm və bənzər səthi bəhanələrəmi inanacaqsan yoxsa, çətin amma, doğru olan yolumu seçəcəksən?

Bu yazıda əsas mesaj o deyilki, bütün sahələrdə eyni səviyyədə uğur qazanmağımız, mümkündür. Əksinə, əgər çox isdəyiriksə, və cəhd etmişik alınmayıbsa, bu o demək deyilki, bu iş bizlik deyil, biz bu iş üçün doğulmamışıq və.s  Ya yanlış metodlar, strategiyalar izləmişik, ya da, hələ yetəri qədər əmək sərf etməmişik.

Gələcəyimizi həsr edəcəyimiz sahəni seçmək həddən ziyadə önəmlidir, bundan da, önəmli olan kənardakı bizə məsləhət verən insanların və özümüzün limitləyici tövsiyyələrinə qarşı güclü zehni immun sistemimizi bəsləyib saxlamaq, daha da gücləndirməkdir.

Ümid edirəm ki, bu yazıdakı yazılanları hər xatırladığınızda zehninizdəki mükəmməl sizin yetişdiyi o qalanın müdafiəsini daha da, möhkəmləndirmiş olacaqsınız.

Hələlik…

Başlamazdan əvvəl bunu deyim ki, bu yazını sadəcə oxumayın. Əgər oxuduqlarınız üzərinə düşünəcəyinizə söz vermirsinizsə, o zaman başlamayın oxumağa. 

Bunları nəyə görə deyirəm?

Çünki bu yazıda paylaşacağım məsləhətlər, metodlar, alətlər çox-çox dəyərlidir. 

Bu məsləhətlər təxminən 400 ildir həll edilə bilməyən bir teoremi – Fermatın Sonuncu Teoremi (Fermat’s Last Theorem) – 7 ildə həll edən dünyanın son əsrdəki ən dahi riyaziyyatçısı Andrew Wiles tərəfindən verilmişdir.

Wiles-in bu uğurunun və yaxud, bu səviyyədəuğurlu olmanın sirri nədir sualına verdiyicavab budur: “İlişib Qalmaq”

Prosesi belə izahedir: “Problem haqqındahər şeyi – bu problem üzərində edilmiş bütünişləri, bu probelmi həll etmək üçün tətbiqedilmiş bütün metodları, yanaşmaları, yazılmış, deyilmiş, danışlımış hər şeyi–toplayırsan, öyrənirsən, zehninəhopdurursan. Problem haqqında uzunmüddət, dərinləməsinə, ətraflıcadüşünürsən. Lakin, bütün bunlar kifayətetmir və İLİŞİB QALIRSAN. Bu olduğunda, durmalısan, dayanmalısan, problemdən fasiləgötürməlisən.  İcazəverməlisən ki, beynin istirahət etsin. Bu arada da şüuraltın əlaqələr qurmağa davam edir və sən sabah, növbəti həftə yenidən başlayırsan.”

Bu yazılanları qısaca izah etməyə çalışsaq, sirr budur ki, əsas olan qətiyyətli olmaq, uzun müddətli fokuslanmış, fikrini məqsədli olaraq çox dar bir problem üzərində cəmləmiş halda problem üzərində işləməkdir. 

İşlər çətinləşdiyi zaman, azca beynimiz yorulan kimi, mesajlar, facebook, instagram, email, xəbərlər deyə qışqırıb diqqətimizi daha asan, daha maraqlı olanlara yönləndirmək istədiyi zaman, bu təhriklərə, maraqlı, əyləncəli, həyacanlı təkliflərə yox deyib,qətiyyət, səbat, fikrini cəmləmiş halda problem üzərində işləməyə davam etməkdir. 

Wiles bunlardan əlavə olaraq, başqa birfaktorun da, uğurlu olmaqda böyük əhəmiyyəti olduğunu deyir. O da sonda alınacaq mükafatdır. Bu mükafatın hiss etdirəcəkləri, yaşadacağı hisslər. (Bunu Viktor Vrumun Gözlənti Nəzəriyyəsi (Expectancy Theory) də çox gözəl izah edir. Sonunda mükafat olan bir iş bizim motivasiyamızı ciddi mənada artırır.)

Professorun hər halda təvazökarlığından vurğulamadığı başqa  çox önəmli bir nüansı da, vurğulayacağam.

Düşünün, professorunun üzərində işlədiyi problemdə uğursuz olma ehtimalı nə qədər idi?

Təsəvvür edin, 400 il, demək olar ki, yarım era necə dahi insanlar, sahənizin özünüzə nümunə kimi götürdüyünüz neçə-neçə ən böyük mütəxəssisləri, ustadları, duayenləri, dəfələrlə bu problemi həll etməyə çalışdı,amma uğursuz oldular. Bir daha yazıram –DÖRT YÜZ İL.

Siz olsaydınız, yarım era ərzində həlli tapılmayan bir problemi həll etmək üçün, yeddi il sərf etmək bir yana, heç bu yolda ilk addımı atmağa cəsarət edərdinizmi? Başlayardınızmı? Barmağınızı oynadardınızmı bu istiqamətdə?

İndi öz xəyalınız nədirsə, onu düşünün, çoxmu çətin gəlir? Neçə ildir, gündə neçə saat işləmisiniz bu xəyalınızı reallaşdlırmaq üçün?Gündə neçə saat və bu saatların neçə faizini, tam fikrinizi cəmlənmiş, konsantrasya olmuş halda o iş üzərində keçirdiniz?

Bu suallara verəcəyiniz səmimi, dürüst cavablar niyə hələ də istədiyiniz səviyyədə olmadığınızı, niyə istədiyinz sürətdə hədəfinizə doğru irəliləmədiyinizi, problemlərinizin, əksiklərinizin, harada və nələr olduğunu göstərəcək. 

Bundan sonra bu cavablarınıza baxıb lazımı dəyişiklikləri etsəniz və bu cür davam etsəniz nəhəng xəyallarını reallaşdırmış az saydakı lider, öndər, dahi şəxsiyyətlərdən olacaqsınız, əks halda isə sadəcə xəyallarından DANIŞAN, facebook-da pafoslu postlar paylaşan çox saydakı insanlardan biri olacaqsınız. 

Seçiminizi edin!

Seçiminizə görə nəticəyə də razı olun!

Deyinmək, döyünmək, gileylənmək heç bir fayda vermir. 

Uşaq deyilik, buna görə də seçimlərimizin məsuliyyətini üzərimizə almalı və gözlədiyimizdən çox daha zəif + az + əksik olan nəticələrimiz gözümüzün içinə baxdığında günahlandırmaq, arxasınca deyinmək üçün heç kimi və heç nəyi axtarmamalı, suçlunu, günahkarı  tapacağımız yerin qarşısında durub baxacağımız güzgü olduğunu xatırlamalıyıq...

Əks halda sadəcə bir nəfəri aldadacağıq. Yəni özümüzü. 

Uğursuz, çox danışan, saysız hesabsız, böyük xəyalları olan siyasətimizi, iqtisadiyyatımızı, millətimizi, məhəlləmizdəki insanları bəyənməyən boşboğazlardan biri olacağıq.

Bir dəqiqə, bəlkə də bütün bunların hamısı ilə razısınız, amma sadəcə sizin bir probleminiz var: doğuşdan fərqlisiniz siz, qavrama, anlama, konsantrasya olma probleminiz var, hətta məktəb illərində də, digər uşaqlardan daha zəif idiniz?

Sizə o zaman professordan çox önәmli bir xəbərim var.  Sizә umid verәcәk, inamınızı artıracaq vә tәdbiq etsәniz hәyatınızı dәyişәcәk.

Davamı növbәti yazıda…